|
1.KAPIDAN SATIŞ(%12)
|
|
1
|
Senet İmzalatma odaklı Satış(%18)
|
Bu yöntemde asıl amaç,her ne şekilde olursa olsun senetlerin imzalatılmasıdır.Senet,bazen teslim belgesi ya da sözleşme olduğu ifade edilerek kandırılmak suretiyle bazen de darp etme tehdidi veya bizzat zor kullanarak imzalatılmaktadır.Bazı durumlarda ise senedin tarih bölümüne 15-20 gün öncesinin tarihi atılmakta ve bu suretle mağdura ürünü iade imkanı olmadığı ifade edilerek senedin tahsiline gidilmektedir.
|
|
2
|
Olağanüstü Yüksek Fiyat(%24)
|
Genellikle alıcıların,ürünlerin piyasa değeri hakkında bilgisi olmamasından yararlanarak elektrik süpürgesi,halı yıkama makinesi,mutfak robotu,tencere seti gibi ürünlerin piyasa değerinin iki ya da üç katı fiyatları satılması veya sözel olarak vaat edilen ürünlerin senet imzalatıldıktan sonra teslim edilmesi şeklinde işlenmektedir.
|
|
3
|
Ürün ve Vaat(%5)
|
Medikal ürün,tansiyon ölçüm aleti,elektrik süpürgesi,halı yıkama makinesi,mutfak robotu,tencere seti gibi ürünleri piyasa değerinin iki ya da üç katı fiyattan satılmasını kolaylaştırmak amacıyla ürünün satın alınması durumunda çocuğunun,torununun işe alınacağı veya ücretsiz tedavi imkanı sağlanacağı gibi vaatlerde bulunulmaktadır.Bazı durumlarda alınacak şampuanın içinden hediye çıkacağı vaadi ile de satış yapılmaktadır.
|
|
4
|
Senaryolu Yüksek Fiyattan satış(%6)
|
Kuran,dini içerikli kitap,sınava hazırlık kitapları/CD'si ve tıbbi cihaz gibi ürünleri değerinin çok üstünde satabilmek için Milli Eğitim Bakanlığı,Sağlık Bakanlığı veya Diyanet İşleri Başkanlığından gelindiği beyan edilmektedir.
|
|
5
|
Çekiliş Bahanesiyle Satış(%47)
|
Açılışı yakında yapılacak bir mağazanın tanıtımı amacıyla çekiliş düzenlendiği,çekilişe katılmak için bir ürün almanın yeterli olacağı ifade edildikten sonra,ürünleri almak için aslında olmayan mağazaya gelinmesi bildirilmekte veya çekilişte çıkan kol saati,elektrik süpürgesi gibi ürünleri teslim etmek için form doldurdukları bahanesi ile senet imzalatılmaktadır.
|
|
2.ÖN ÖDEME (%3.5)
|
|
1
|
Çekiliş/Kampanya (%34)
|
"Değerli abonemiz "X marka " çekiliş kampanyasından 20.000 TL ödül kazandınız.Ödülünüzü alabilmek için danışman hattını arayın" veya " .... numaralı telefon numaranıza alışverişinizden dolayı tanımlanan 1.750 değerinde HEDİYE paketinizi 3 gün içinde almazsanız iade olacaktır.0212925XXXX"vb. içerikli mesajla mağdurun belirtilen numarayı araması sağlanmakta ve mağdura ödülü alabilmesi için vergi veya masraflar için bir ön ödeme yapması gerektiği belirtilerek,kontör ya da kredi kartı bilgileri talep edilmektedir.
|
|
2
|
Mevduatta Biriken Para / SGK Geri Ödemesi(%15)
|
"Banka kartından fazla kesilen paraları iade edeceğiz." ya da " Emekli olduktan sonra bankada biriken paranız var,alabilmek için dosya masrafı ödemeniz gerekiyor" vb. şeklinde telefonla aranan kişiye parayı alabilmesi için vergi veya masraf adı altında bir ön ödeme yapması gerektiği bildirilmekte ve bu sayede mağdurun kredi kartı bilgileri istenmekte ya da bildirilen hesaba para yatırılması talep edilmektedir.
|
|
3
|
Emeklilik/İş Bulma Vaadi/%40)
|
Emeklilik hakkı kazandırılacağı vaadi ya da ilan,e-posta , sokaklarda duvarlara,direklere,ağaçlara yapıştırılan tanıtımlara çok düşük düzeyde yetkinlikle,ortalamanın üstünde getirisi olan iş imkanı vaat edilerek bunun için "giriş evrakları ücreti","işlemleri başlatmak amacıyla " veya "takip işlemleri için belirli bir miktar para talep edilmektedir.
|
|
4
|
Diğer Vaatler(%21)
|
Hacca yazdırma,vergi borcunu sildirme,ehliyet veya SRC belgesi alınmasına aracılık etme,kredi temin etme,geçmişe yönelik kredi kartı aidatlarını geri alma,özürlü raporu alma gibi vaatlerde bulunularak bu vaatlerin gerçekleşmesi için masraf vb. adı altında para talep edilmektedir.
|
|
5
|
Afrika Kökenli Ön Ödeme / Nijerya 419(%0)
|
Suçun ilk defa Nijerya Ceza Kanunu'nun 419'uncu maddesinde tanımlanması nedeniyle bu isimle anılmaktadır.Dünya çapında en çok bilinen ön ödeme dolandırıcılığıdır.Mali suçları araştırma kuruluna (MASAK) göre bu dolandırıcılık türü son yıllarda Çin ve Hindistan'a da yayıldığı için vaka sayısında artış görülmektedir.(MASAK 2015) Bu çalışma kapsamında incelenen olaylar içerisinde bildirilmemiştir.Genellikle e-posta ile mağdurlara ulaşarak kurgu bir senaryo ile kamu görevlisi olarak yaşa dışı yollardan elde edilen ya da darbe sonrası devlet büyüğü olan yakınından kalan yüklü miktarda parayı yurt dışına aktarmak için hesap numarasına ihtiyaç duyulduğu belirtilmektedir.Bu aşamada mağdurdan,ileride fazlasıyla iade edilmek şartıyla transferin gerçekleştirilebilmesi için küçük bir miktar transfer ücreti talep edilmektedir.
|
|
3.SOSYAL MÜHENDİSLİK / SENARYO (%16.5)
|
|
1
|
Kendini Kamu Görevlileri olarak tanıtma
|
"Telefon hattının dolandırıcılar veya PKK tarafından kullanıldığı","banka hesabının terör örgütünün eline geçtiği ","PKK'lı teröristlerin peşinde olduğu" vb. senaryolarla mağdurun belirtilen hesaba para yatırması ya da para / altın vb. birikimini tenha bir yere bırakması sağlanmaktadır.
|
|
2
|
Kendini Firma /Kuruluş Yetkilisi Gibi Tanıtma (%12)
|
Mağdur telefonla aranarak 'bir sağlık merkezi adına ' aranıldığı ' poliçe/ferdi kaza sigortası borcunun bulunduğu ödemediği takdirde icraya verileceği ' vs. içerikli senaryolara inanan mağdurdan kredi kartı bilgileri talep edilerek kartının çekim yapılması şeklinde işlenmektedir.Bazı durumlarda bizzat eve de gidilmektedir.Bu senaryo türünde örneğin TEDAŞ görevlisi oldukları , evde kaçak elektrik kullandıkları , bu durumun ağır para cezası gerektirdiği , ancak kendilerine 150 TL verilmesi durumunda bu cezadan kurtulabileceği ' bildirilmektedir.
|
|
3
|
Kendini bir Tanıdığı ya da Tanıdığının Yakını Olarak Tanıtma (%5)
|
Eve gelerek , askerdeki oğlunun arkadaşı / komutanı ya da bir yakının tanıdığı olduğunu belirterek para istenmekte veya aileden birinin haberi olduğunu ifade ederek para yada ürün/küçükbaş hayvan talep etmektedir.' Komutanıyım' dedi , şehit ailesini dolandırdı ! Şanlıurfa'nın Harran ilçesinde kendisini asker olarak tanıtarak geçen hafta (15 Ağustos 2015) şehit uzman çavuş İbrahim TAŞ'ın ailesinin evinde bir kaç gün kalan kişinin dolandırıcı olduğu ortaya çıktı.' başlıklı haberden anlaşılacağı üzeri bu tür dolandırıcılıkların manevi açıdan bir sınırı bulunmuyor (T24.com , erişim tarihi 22 Ağustos 2015)
|
|
4
|
Arkadaşı Olarak Tanıtma (İnternet kullanılarak (%2)
|
Bir kişinin facebook şifresi ele geçirilip arkadaş listesindekilerle sohbet ederek telefon numaraları talep edilmekte ve ardından telefonlarına gelen masajı "evet" yazarak cevaplamaları istenmektedir.Bazı durumlarda kredi kartı bilgileri de talep edilmekte,yakını ile konuştuğunu düşünen mağdur kart bilgilerini şüphe etmeden paylaşmaktadır.
|
|
5
|
Yardım Vaadi(%18)
|
Sosyal yardımlaşma vakfı veya Kaymakamlıktan geldikleri,kömür vb. yardım yapacakları bahanesi ile bir iki çuval kömür ya da birkaç poşet patates vb. gıda ürününü eve taşımak bahanesiyle mağdurun evine gidip, bir yandan mağdur oyalanırken diğer yandan evden para/altın çalmak suretiyle işlenmektedir.
|
|
4.SİGORTA (%1.5)
|
|
1
|
Kazadan Sonra Kasko(%74)
|
Trafik kazasından sonra kasko yaptırmanın ardından,aradan belirli bir zaman geçtikten sonra kazanın yeni olduğu beyan edilerek hasarın sigorta şirketine yüklenmesine çalışılmaktadır.
|
|
2
|
Alkollü Şoförün Değiştirilmesi(%6.5)
|
Şoförün kaza sırasında alkollü olması nedeniyle kaskodan yararlanabilmek amacıyla kaza sırasında bir başkasının sürücü olduğu beyan edilmektedir.
|
|
3
|
Arıza Giderimi/Asılsız Çalıntı Bildirimi(%6.5)
|
Aracın sıradan nedenlerle gerçekleşen arızasının giderilmesi amacıyla kaza süsü verilmesi şeklinde veya aracın çalındığı yönünde asılsız bir bildirimde bulunularak kaskodan haksız bir şekilde yararlanılmaya çalışılmaktadır.
|
|
4
|
Usulsüz "Pert"(Ağır Hasarlı)Kaydı(%3)
|
Trafik kazalarında toplam hasar maliyetinin aracın değerinin %70 'ini aşması durumunda araç ağır hasarlı olarak nitelendirilmekte ve araca "pert" kaydı düşülmektedir.Bu kayıt aracın trafiğe çıkışına engel teşkil etmemekle birlikte,aracın satışında değerini düşürmekte ve bu tür araçlara kasko yapılmamakta ya da çok yüksek maliyetle kasko yapılabilmektedir.Bu tür dolandırıcılıkta kazanın ardından oluşan ve düşük bir maliyetle giderilebilecek bir hasarın yerine,araca pert raporu tanzim edilmesiyle aracın piyasa değeri sigortadan alınmakta ve araç az bir değer kaybıyla tekrar piyasaya satışa sunulmaktadır.
|
|
5
|
Hayvancılık(%10)
|
Hastalanan veya ölen hayvanın kulak küpesinin sigortalı olan hayvanın ki ile değiştirilmesiyle sigortadan para alınması suretiyle yapılmaktadır.
|
|
5.SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNUN (SGK) DOLANDIRILMASI(%8.5)
|
|
1
|
Anlaşarak Boşanma(%57)
|
SGK ' dan yetim maaşı alabilmek amacıyla anlaşmalı olarak boşanılması ve aynı evde yaşamaya devam edilmesi şeklinde yapılmaktadır.
|
|
2
|
Ölenin Maaşını Alma(%5)
|
Bu tür olaylarda vefat eden yakının maaşı,bankamatik veya daha önce verilmiş vekaletname yoluyla alınmaya devam edilmektedir.
|
|
3
|
Başkasının Sağlık Sigortasının Kullanılması(%4)
|
Muayene,tedavi veya doğumda başkasının sigorta bilgileri ya da T.C. numarası kullanılarak sigortalı olunmadığı halde sigorta imkanlarından faydalanılmaktadır.
|
|
4
|
SGK'lı Gösterme/İşsizlik Maaşı(%30)
|
Çalışmadığı halde çalışıyor göstererek SGK' ya kayıt yaptırılması yada bazı durumlarda çalıştığı halde işten ayrıldığı yönünde belge düzenleyerek işsizlik sigortasından faydalanılmaya çalışılmaktadır.
|
|
5
|
Eczane ve Hastane işlemlerinde Usulsüzlük(%1.5)
|
Sahte reçete düzenlenmesi,reçetelere sahte küpür eklenmesi veya sahte rapor düzenlenmesi suretiyle usulsüz ilaç alımı;hastane gönderilerinin yüksek gösterilmesi veya gerçekdışı işlemlerle SGK' dan haksız para alınması şekillerinde yapılabilmektedir.
|
|
6
|
Diğer (%3)
|
Devletin engelli ve 65 yaş üstü muhtaç kişilere yaptığı yardımlardan yararlanmak amacıyla,sahte hastane veya gelir raporu tanzim edilmesi şeklinde yapılmaktadır.
|
|
6.PARA TOPLAMA (%1.5)
|
|
1
|
Ponzi Düzeni(%1)
|
İtalyan Charles Ponzi tarafından geliştirilen bir dolandırıcılık yöntemidir ve bu nedenle onun adıyla anılmaktadır.Charles Ponzi , ülkeler arasında değişim yapılabilen posta pullarının (reply coupon)bu ülkelerdeki fiyat farklılıklarından istifade ederek kar elde ettiğini duyurarak ;Aralık 1919 da 150$ olan varlığını,Temmuz 1920 'de toplam 9 milyon dolara çıkardı.(walsh 1998:3).Ağustos 1920 de sistem çöktüğünde Ponzi'nin yaklaşık 20 bin yatırımcıdan topladığı 10 milyon $ 'dan geriye sadece 30$ lık kupon kalmıştı.Ponzi düzeni ,yasal gibi görünen bir yatırım aracına katılım ile kısa sürede yüksek oranda getiri sağlanacağı vaadine dayanmaktadır.Dolandırıcı,toplanan paranın bir kısmını ilk katılımcılara geri ödemede kullanırken ,bir kısmını kendine ayırmakta ,ortaya çıkan fark yeni katılımcılara giderilmeye çalışılmaktadır.Yeterli sayıda yeni katılımcı bulunamaması durumunda da sistem çökmektedir.Sistemin çalışması için kilit nokta,insanların satın alacağı bir fikrin sunulmasıdır.Bu fikir sözde "forex yatırımı"olabileceği gibi Amerikalı Amtel Telekomünikasyon Araçları Kiralama Şirketi örneğinde olduğu gibi "telefon kiralama",Türkiye'deki banker kastelli örneğinde olduğu gibi "mevduat sertifikası" ya da Bernard Madoff örneğinde olduğu gibi "Sahte tahvil" ve "sahte hedge fonu "olabilmektedir.(walsh 1998;3Carvajal vd. 1995;7 Zarrabi 2013:3)
|
|
2
|
Piramit ya da Zincir Usulü Satış(%0)
|
İlan, e - posta ve diğer tanıtımların yanı sıra, arkadaş çevresinin ısrarı ile kişilere yeni katılım sağlamaları halinde kısa sürede yüksek getiri sağlayabilecekleri vaat edilmektedir.Türkiye de "Titan Saadet Zinciri" olarak da bilinmektedir."Piramit satış sistemleri" tüketicinin korunması hakkında Kanun'un 80'inci maddesiyle yasaklanmıştır.Yargıtay da kararlarında bu sistemi işletenlerin yüksek sesli müzik ve alkışlı organizasyonların yanı sıra matematiksel işlem ve tablolarla üyelerin doğru karar verme yeteneklerini etkiledikleri gerekçesiyle bu sistemin bir dolandırıcılık olduğuna hükmetmişlerdir.(Maviş,2015:620)"Ponzi dolandırıcılığıyla" oldukça benzer olan "piramit dolandırıcılığı" nın da devamı sürekli bir şekilde sisteme katılımcı dahil edilmesi esasına dayanır.(Kovacich,2008:123-124).iki dolandırıcılık arasında ki en temel fark ise "Ponzi" de getirinin yasal olarak bilinen bir yatırıma dayandığı ifade edilirken "Piramit" te kazanç için temel şart sisteme katılımcı dahil edilmesidir.(Welsh,1998:8 Carvajal vd. 1995:6)
|
|
3
|
İnternet Matriksi(%1)
|
Piramit sistemine benzer bir şekilde çalışmaktadır.İnternet üzerinden bir ürünün alınmasının ardından mağdur."ücretsiz hediye" bekleme listesine alınmaktadır.Bu dolandırıcılık türü de Ponzi ve Piramit dolandırıcılığı gibi sisteme sürekli katılım öngörmektedir.
|
|
4
|
Yardım(%71)
|
Özellikle gündemdeki olaylar,yaşananlar nedeniyle duygusal açıdan hassasiyet arz eden alanda faaliyet yürüten ve toplumda bilinen derneklerin / vakıfların (Mehmetçik vakfı,LÖSEV vb) adını kullanarak ya da bu dernek / vakıfların isimlerine benzer isimler kullanarak veya mağduriyet senaryoları uydurarak yardım adı altında para toplama yöntemidir.
|
|
5
|
İş Kurma(%27)
|
Bu yöntemle oto kiralama şirketi hayvancılık vb. bir ticari girişim bahanesiyle para toplanarak bir süre sonra kayıplara karışılmaktadır.
|
|
7.BÜYÜ,MUSKA VB.(%2.5)
|
|
1
|
Büyü(%81)
|
Halk dilinde "bohçacı" olarak bilinen kadın kılığına girmiş köy köy,mahalle mahalle gezerek güya satış maksadıyla evlere girip,genellikle evde "büyü" olduğunu,bazen de "evin bereketinin artması "için evdeki altın ve paraların bir araya toplanıp okunması gerektiği söylenmekte bu sayede el çabukluğuyla altın ve paralar yürütülmektedir.Bazen ev sahibine ,çocuğu ya da yakınında büyü olduğu , büyü bozulmazsa gün içerisinde öleceği söylenerek de ev sahibi belirtilen altın ve paraları getirmeye ikna edilir.
|
|
2
|
Muska/üfürükçülük Tedavi(%19)
|
Karı-koca vb. arası kişiler sorunun giderilmesi veya kanser,bel fıtığı gibi hastalıklar ile şizofreni vb psikolojik rahatsızlıkları bitkisel tedavi , masaj yada dini inançların istismarı (muska yazılması vb.) yoluyla tedavi edebileceğinin / giderilebileceğinin vaat edilmesi yoluyla yapılmaktadır.
|
|
8.EVLENDİRME VEYA EVLENME(%6.5)
|
|
1
|
Evlendirme Vaadi (%45)
|
Evlenmek isteyen,genellikle yaşlı bir erkeği evlendirebileceği vaadiyle bir miktar para alınması,ardından imam nikahı yapılması ve birkaç gün sonra gelinin,kendisini gelinin ağabey'i ,dayısı vb. yakını olarak tanıtan aracı ile birlikte takı ve paraları alarak kaçması şeklinde yapılmaktadır.Bir sonraki dolandırıcılık türü ile temel fark,kurgunun birkaç kişilik bir ekip ile yapılması,dolandırıcıların kendini gelin,gelinin ağabeyi,eniştesi vb. şekilde tanıtmasıdır.
|
|
2
|
Evlenme(%55)
|
Belirli bir yaş üstündeki erkeğin,kendi sosyal çevresinin dışında bulunan kadınla imam nikahı ile evlenmesi,ardından kadının kedisine takılan takıları ve evdeki değerli eşyaları alıp kaçması şeklinde yapılmaktadır.
|
|
9.KENDİNE AİT OLMAYAN YERİ / MALI SATMA/KİRALAMA(%2.5)
|
|
1
|
Kendisine Ait Olmayan Yerin / şeyin satılması / kiralanması
|
Kendisine ait olmayan tarla,arsa,ev veya malın(ağaç,çeşitli malzeme vb.)ürünün (meyve vb. çeşitli ürün)satılması,kiralanması veya gösterilen arsa veya daireden farklı bir yerin satılması şeklinde yapılmaktadır.
|
|
2
|
Olmayan Yerin Satılması /Kiralanması(%8)
|
Genellikle cep telefonuna gönderilen mesajlar,internette verilen ilanlar,tanıtımlar ve sözde uygun fırsat kampanyaları ile gerçekte var olmayan genellikle otel ,pansiyon,günlük kiraya verilen villa vb. yerin satılması veya kiraya verilmesi şeklinde yapılmaktadır.
|
|
3
|
Çoklu Rol(%0)
|
Bir firma ile alıcı olarak anlaşıp başka bir firma ile de satıcı olarak anlaşarak kişilerin dolandırılması.İnceleme kapsamında bu şekilde bir bildirime rastlanılmamış olmakla birlikte ,basında "sazan sarmalı" adıyla yer alan dolandırıcılık türü kategorik özellik taşıdığı için buraya alınmıştır.Haberde yer alan bilgiye göre dolandırıcılık birbirlerinden habersiz iki tüccar ile bir kuyumcu arasında kurulan bir senaryoya göre yapılmaktadır.Yöntemin özeti kısaca "başkasının parasıyla ,başkasının malını al ve ortadan kaybol" şeklinde tanımlanmaktadır.(sabah 2011)
|
|
10.SÖZDE FIRSAT YATIRIMI(%9)
|
|
1
|
Altın Satışı(%70)
|
Bahçesinde duvar örerken bir miktar "Reşat""Hamidiye" veya "Osmanlı" altını bulduğu,bunların uygun fiyattan satacağı,isterse bir tan numune gönderebileceğini belirten dolandırıcının,mağdur ikna olduktan sonra sahte altın vermesi ya da parayı alıp altınları getirmek bahanesiyle kaçması şeklinde yapılmaktadır.
|
|
2
|
Tarihi Eser/Define Satışı (%10)
|
Hiçbir tarihi eser niteliği olmayan heykel vb.nin önceden toprağa gömülüp,ardından harita yoluyla yeni bulunmuş gibi yapılması ya da çeşitli senaryolarla , mağdurun objenin tarihi eser olduğuna inandırılması suretiyle yapılmaktadır.
|
|
3
|
Döviz Satışı(%18)
|
Elinde bir miktar Alman Markı bulunduğu,bu paranın sadece Merkez Bankasında bozdurulabileceği , kendisinin bununla uğraşmak istemediği uygun fiyattan satabileceği şeklindeki bir senaryo ile mağdurdan paranın alınmasının ardından kaybolunması şeklinde yapılmaktadır.Bazı durumlarda İsviçre Frangı ile kullanılmaktadır.
|
|
4
|
Diğer Mal Satışı(%2)
|
Elinde kaçak sigara,alkol,akaryakıt,uygun fiyatlı demir, şeker vb mal bulunduğunu söyleyen kişinin,bunları uygun fiyattan satabileceğini ifade ettikten sonra parayı alıp kaçması suretiyle yapılmaktadır.
|
|
11.SATIŞ İŞLEMLERİNDE DOLANDIRICILIK (%6)
|
|
1
|
Kapora Alınması(%27)
|
Genellikle internet aracılığıyla verilen otomobil satışı ilanı ile ilgili alıcı konumundaki mağdurla satış konusunda sözlü olarak anlaşmaya varılmasından sonra, bir miktar kapora yatırılması talep edilerek,kaporanın alınmasının ardından mağdurla irtibatın kesilmesi şeklinde gerçekleştirilmektedir.
|
|
2
|
İnternetten Satış(%23)
|
Çoğunlukla bilinen internet sitelerinde yayınlanan çok uygun fiyatlı cep telefonu veya televizyon reklamı ile mağdurun sahte alışveriş sitesine yönlendirilmesi ve kredi kartından ödeme yapılması,ödemenin ardından ya hiç ürün gönderilmemesi ya da çok alakasız(cep telefonu sipariş edilmesine rağmen parfüm gönderilmesi vb.)bir ürün gönderilmesi şeklinde veya bireysel satış imkanı sağlayan sitelerde verilen ilanlarla mağdurla satış konusunda anlaşılması,ardından vaat edilen ürünün gönderilmemesi ya da bozuk,eski veya çok farklı ürün gönderilmesi şeklinde yapılmaktadır.
|
|
3
|
Otel vb. Farklı İçerik(%11)
|
Otel vb. tesislerin internet adreslerinde veya medyada ki tanıtımında gerçek dışı bilgi ve görsellere yer verilmesi , otele gelen müşterinin vaat edilenden çok daha farklı bir manzara ile karşılaşması durumudur.
|
|
4
|
Farklı Muhteva/Sahte Ürün(%13)
|
Genellikle telefon ve saat gibi taklit ürün,sahte bal,motor şase numarası değiştirilmiş otomobil satışı veya son tüketim tarihi geçmiş ürünlerin yeni tarihli olarak piyasaya sürülmesi suretiyle yapılmaktadır.
|
|
5
|
Baskı(Boiler Room)(%6)
|
Kullanılan yoğun baskıya atfen İngilizce "boiler room"(kazan dairesi) olarak anılmaktadır.Kavramın kökeni telefonla yoğun baskı ve ikna yolları ile hisse satışına dayanmaktadır.Bu çalışmada hisse satışı şeklinde bir örneğe rastlanılmamıştır.Yöntem,Türkiye'de özellikle devre-mülk satışında kullanılmaktadır.Genellikle telefon ile ulaşılan mağdura ücretsiz hafta sonu tanıtım maksatlı gezi düzenlendiği belirtilerek bir araya toplanan hedef kitleye psikolojik baskı ve yoğun satış teknikleri ile satış yapılması ve /veya yüksek miktarda ekstra ücret ödetilmesi suretiyle yapılmaktadır.Bu tür bir satışın dolandırıcılık olabileceğine ilişkin hem vatandaşlarda hem de kolluk ve yargıda yeterli bir algı bulunmaktadır.
|
|
6
|
Vekaletname Elde Etmek(%10)
|
Genellikle otomobil alımı konusunda mağdurla anlaşmaya varılmasının ardından noterde satış işleminin yapılması ya da noterden mağdurdan satış vekaleti alınmasının hemen ardından para ödenmeden araçla beraber ortadan kaybolunması şeklinde yapılmaktadır.
|
|
7
|
Hileli Tartı veya Tartıda Hile(%10)
|
Alıcı olarak dolaşan şahısların alacakları ürünü yanlarından getirdikleri tartı ile tarttıktan sonra ödeme yapılması;kamyon yada tırların gizli bir bölmesine su deposu yaparak,malı teslim etmeden önce su deposunu doldurup teslim terine bir iki ton civarında eksik mal teslim edilmesi veya bu araçlara ilave taş vb. ilave malzeme yüklenmesi şeklinde yapılmaktadır.
|
|
12.ÇEK VE SENET - DEĞERLİ KAĞIT (BİLET VB.)(%5)
|
|
1
|
Çek(%53)
|
Alım sonrası ödemenin karşılığı olmayan sahte yada çalıntı çek ile yapılması suretiyle yapılmaktadır.
|
|
2
|
Senet(%42)
|
Alım sonrası ödemenin senet ile yapılması,senet'in zamanı geldiğinde ödenmemesi ya da mağdur tarafından ödenmiş senedin iade edilmeyerek yeniden kullanılması şeklinde yapılmaktadır.
|
|
3
|
Sahte Bilet/Değerli Kağıt-Belge(%5)
|
Sahte piyango/sayısal loto,otopark fişi,maç yada tiyatro bileti satılması şeklinde gerçekleştirilmektedir.
|
|
13.KİMLİK VE KREDİ KARTI DOLANDIRICILIĞI(%2)
|
|
1
|
Kredi Kartıyla(%22)
|
Kaybolan veya bir şekilde ele geçirilen kredi kartından harcama yapılması yoluyla yapılmaktadır.
|
|
2
|
Kredi Kartı Olmadan (%27)
|
Kredi kartı bilgilerinin ele geçirilerek karttan harcama yapılması,dolandırıcının ,mağdurun kredi kartı ya da belgesini kopyalamak suretiyle kullanması şeklinde yapılmaktadır.
|
|
3
|
Kredi Kartından Fazla/Mükerrer Çekim(%3)
|
Mağdurun dalgınlığı ya da sarhoş olmasından faydalanarak,kredi kartından fazla çekim yapılması ya da çekim yapılmadı bahanesi ile mükerrer çekim yapılması suretiyle yapılmaktadır.
|
|
4
|
Hesabın Devralınması/Transferi (%4)
|
Dolandırıcının mağdurun hesabını devralarak kullanması;internet bankacılığı yoluyla başka hesaba para transferinin yapılması şeklinde gerçekleştirilmektedir.
|
|
5
|
Kimliğin/Kimlik Bilgilerinin ele geçirilmesi/İstismarı(%44)
|
Çalınan cüzdan veya çantada bulunan kişisel bilgi ,belge ve dokümanların ya da mağdur tarafından başka bir amaçla teslim edilmiş kimlik fotokopisinin alışverişte kullanılması veya mağdurun adına kredi kartı çıkarılması,hesap açtırılması veya telefon hattı alınması şeklinde yapılmaktadır.
|
|
14. KAMUDAN HAKSIZ MENFAAT(%18.5)
|
|
1
|
Destekleme Ödemesi(%99)
|
Devlet tarafından pamuk,hububat vb . bazı ürünlere elde edilen ürünle orantılı bir şekilde yapılan destekleme yardımından hak edilenden fazla alınması için sahip olunan tarla ve elde edilen miktarın yüksek gösterilmesi şeklinde gerçekleştirilmektedir.
|
|
2
|
Rehabilitasyon Eğitimi(%0.1)
|
Devletin engelli çocukların eğitim için sağladığı maddi destekten faydalanmak amacıyla ,bazı çocuklara engelli olmadığı halde engelli raporu aldırılması,derslere devam etmediği halde devam ediyor gibi gösterilmesi veya müfredatın tam olarak uygulanmaması suretiyle yapılmaktadır.
|
|
3
|
Diğer(%0.9)
|
Orman vasıflı arazilerin bu vasfını yitirmemiş olmasına rağmen ya da belirli bir kişi tarafından kullanılmamış olmasına rağmen "2b" kapsamına alınması;hacizli araçların satışından önce araçların kapı,hava yastığı,ön konsol gibi bazı parçalarının sökülmesi ve ihaleden bu suretle alınarak gelir elde edilmesi şeklindedir.
|
|
15. DİĞER YÖNTEMLER(%4.5)
|
|
1
|
Tırnakçılık/El Çabukluğu(%23.5)
|
Dolandırıcılarının genellikle Suriyeli ya da yabancı ülke vatandaşı gibi bir rolle,mağdura "Türk lirasını tanımadığını dolandırılmaktan korktuğunu ve bu yüzden paraları tanımasına yardımcı olmasını istediğini" belirterek ,kişinin cebinden para çıkarmasının ardından dolandırıcının paraları tanımaya çalışıyor bahanesiyle el çabukluğu ile bir miktar parayı araklaması,mal alışı ya da döviz bozdurma ile iş yerine gelen dolandırıcının dövizi ya da 200/100TL gibi bir parayı vermesinin ardından para üstünü almaya müteakip vazgeçtiğini söyleyip para üstünü iade etmesi,verdiği parayı da geri alması , bu sırada para üstünden bir miktar parayı el çabukluğu ile araklaması şeklinde yapılmaktadır.
|
|
2
|
Kasada Oyalama/Kafa Karışıklığı Yaratma(%26)
|
Alışverişin ardından 50/100/200 TL gibi bir parayı kasa görevlisine gösteren ancak vermeyen dolandırıcının,bu esnada farklı sorularla kasiyeri oyalayıp algısını yönlendirerek,parayı verdiğini iddia edip para üstü talep etmesi şeklinde yapılmaktadır.
|
|
3
|
Değersiz Döviz(%16)
|
Dolandırıcının alışveriş sonrasında ödemeyi Euro veya Dolar olduğunu söylediği Norveç Kronu,Guyana Doları,Danimarka Kronu,Peru veya Brezilya para birimleri ile yapması veya söz konusu para birimlerinin değerinin yüksek olduğu konusunda kasiyeri ikna etmesi şeklinde veya yardım yapmak istediğini söyleyen dolandırıcının yanında Türk Lirası olmadığını , vereceği dövizin bir kısmını TL olarak iade etmeleri koşuluyla Peru,Brezilya,vb. değeri olmayan banknot vermesi şeklinde yapılmaktadır.
|
|
4
|
Bankamatik(%9)
|
Bankamatiklere yerleştirilen bir düzenekle kartın sıkışmasının sağlanması,müteakiben kart ile çekim yapılması;yardım bahanesiyle mağdura yaklaşarak mağdurun şifresinin öğrenilmesi ve bu esnada mağdurun kartının geçersiz benzer bir kart ile değiştirilmesi suretiyle yapılmaktadır.
|
|
5
|
Borsa Dolandırıcılığı(pump and dump)(%0)
|
Bu çalışmada bildirime rastlanılmamıştır.Belirli hisseye yönelik yanlış bilgilerle hisseye talebi arttırıp ,düzen açığa çıkmadan satış yaparak kazanç elde etmek;borsaya girecek şirketin hisse fiyatının olması gerekenden yüksek değerlendirilmesi;hileli finansal raporlama ile şirketin durumunun olduğundan iyi gösterilmesi yoluyla yapılmaktadır.
|
|
6
|
Çalıştığı Kurumu/ İş Yerini Dolandırma(%9)
|
Satıştaki bir ürünü aynı özellikler taşıyan imitasyon ürünle değiştirilmesi,işletme sahibine ait şifre / bilgileri ele geçirerek ekstra satış yapılması,şirkete ait yerlerin şirket yetkililerinin haberi olmadan kiraya verilmesi, sahte fatura düzenlenmesi,vatandaşların faturalarının ödenmesi için fatura ödeme noktasına yatırdıkların zimmete geçirilmesi,şirkete ait çek ve senetlerin çalışan tarafından tahsil edilmesi,çalışanlara dağıtılmak üzere gönderilen paraların sahte belgeler düzenlenerek zimmete geçirilmesi,müşterilerden nakit para alınmasına rağmen alınan nakit para tutarında kendi kredi kartından çekim yapılması şeklinde yapılmaktadır.Bu konunun , kurumların faaliyet alanlarına göre çeşitli şekillerde istismar edilebilmeleri nedeniyle başlı başına bir inceleme ve araştırma konusu olduğu değerlendirilmektedir.
|
|
7
|
Nakliye İçin Verilen Malı Satma / Kullanma(%15)
|
Nakliye için verilen ürünün alıcıya teslim edilmeyerek kullanılması/satılması şeklinde gerçekleştirilmektedir.
|
|
8
|
Malın Yönlendirilmesi(%1)
|
Nakliye halindeki malın, şoför aranarak farklı bir adrese yönlendirilmesi şeklinde yapılmaktadır.
|
| |
|
|
|
